Trong bối cảnh công nghiệp hóa – hiện đại hóa và gia tăng các hoạt động xây dựng, sản xuất, huấn luyện an toàn lao động đóng vai trò sống còn trong việc bảo vệ tính mạng và sức khỏe người lao động, đồng thời giúp doanh nghiệp hoạt động bền vững. Vậy Huấn luyện an toàn lao động là gì? Quy định mới nhất theo pháp luật Việt Nam ra sao? Bài viết này sẽ làm rõ khái niệm, điểm qua các quy định pháp luật cập nhật nhất, và hướng đến nhóm đối tượng doanh nghiệp, cán bộ quản lý, công nhân lao động một cách dễ hiểu và thực tiễn.
1. Huấn luyện an toàn lao động là gì?
Huấn luyện an toàn lao động (còn gọi là huấn luyện an toàn, vệ sinh lao động – ATVSLĐ) là quá trình đào tạo nhằm cung cấp cho người lao động và người sử dụng lao động những kiến thức, kỹ năng và thái độ cần thiết để nhận diện nguy cơ, phòng tránh tai nạn lao động và bệnh nghề nghiệp. Đây là một biện pháp phòng ngừa thiết yếu nhằm đảm bảo môi trường làm việc an toàn, nâng cao hiệu quả sản xuất và giữ gìn sức khỏe người lao động.
Lợi ích của việc tham gia huấn luyện an toàn lao động cho doanh nghiệp và người lao động là rất lớn, từ bảo vệ sức khỏe, tính mạng người lao động đến nâng cao năng suất và hiệu quả sản xuất.
2. Các đối tượng bắt buộc huấn luyện theo quy định pháp luật
Theo Điều 17 Nghị định 44/2016/NĐ-CP (đã được sửa đổi bởi Nghị định 140/2018/NĐ-CP), người tham gia huấn luyện được chia thành 6 nhóm chính.
- Nhóm 1: Người đứng đầu đơn vị, quản đốc, cán bộ phụ trách ATVSLĐ.
- Nhóm 2: Người làm công tác ATVSLĐ chuyên trách hoặc giám sát an toàn.
- Nhóm 3: Người lao động làm công việc có yêu cầu nghiêm ngặt về ATVSLĐ.
- Nhóm 4: Người lao động không thuộc nhóm 1, 2, 3, 5, 6 (trong đó gồm học nghề, thử việc).
- Nhóm 5: Nhân viên y tế của doanh nghiệp.
- Nhóm 6: An toàn, vệ sinh viên (ATVSV) tại cơ sở.
3. Nội dung và thời lượng huấn luyện
a. Nội dung huấn luyện
Theo Thông tư 31/2018/TT-BLĐTBXH và các quy định chi tiết, nội dung huấn luyện bao gồm:
- Tổ chức bộ máy và quy định ATVSLĐ trong doanh nghiệp.
- Trách nhiệm, nội quy, quy trình đảm bảo ATVSLĐ, văn hóa an toàn.
- Nhận diện yếu tố nguy hiểm, phân tích rủi ro, xây dựng quy trình làm việc an toàn, xử lý sự cố khẩn cấp.
- Quản lý máy móc, thiết bị, phương tiện bảo hộ, hoạt động kiểm định, quan trắc môi trường.
- Sơ cấp cứu và phòng ngừa bệnh nghề nghiệp.
- Nội dung chuyên ngành theo nhóm công việc cụ thể.
b. Thời lượng huấn luyện tối thiểu
Căn cứ theo Nghị định 44/2016 và Nghị định 140/2018, thời gian huấn luyện lần đầu và định kỳ như sau:
- Nhóm 1 & Nhóm 4: Tối thiểu 16 giờ lần đầu, trong đó có thời gian kiểm tra.
- Nhóm 2: Tối thiểu 48 giờ lần đầu (lý thuyết, thực hành, kiểm tra). Bồi dưỡng: 24 giờ/2 năm.
- Nhóm 3: Tối thiểu 24 giờ lần đầu, bồi dưỡng 12 giờ/2 năm.
- Nhóm 5: Tối thiểu 16 giờ lần đầu, bồi dưỡng 8 giờ/2 năm.
- Nhóm 6: Huấn luyện theo nhóm làm việc và bổ sung kỹ năng riêng.
- Định kỳ nhóm 4: Ít nhất 1 lần/năm, thời lượng bằng 50% khóa lần đầu.
- Bồi dưỡng: Ít nhất 2 năm/lần, thời lượng bằng 50% khóa lần đầu.
4. Cấp chứng nhận và tái huấn luyện
Sau khi hoàn thành khóa huấn luyện lần đầu và đạt yêu cầu kiểm tra, người lao động sẽ được cấp Giấy chứng nhận huấn luyện (cho nhóm 1, 2, 5, 6) hoặc Thẻ an toàn (cho nhóm 3) theo mẫu quy định. Thời hạn hiệu lực là 02 năm. Trước khi hết hạn, doanh nghiệp phải tổ chức huấn luyện bổ sung hoặc tái huấn luyện.
5. Kết luận
“Huấn luyện an toàn lao động” là nền tảng pháp lý và thực tiễn để doanh nghiệp bảo vệ người lao động, nâng cao năng suất và giảm thiểu sự cố. Các quy định hiện hành từ Luật ATVSLĐ 2015, Nghị định 44/2016 và Nghị định 140/2018, cùng Thông tư 31/2018, đã cụ thể hóa đối tượng, nội dung, thời lượng và thủ tục cấp chứng nhận. Doanh nghiệp cần lưu ý khéo léo tổ chức để đảm bảo tuân thủ pháp luật, phát huy hiệu quả thực tế.
Nếu doanh nghiệp đang cần triển khai:
- Một giải pháp chuyên nghiệp về Dịch vụ huấn luyện an toàn lao động cho công nhân xây dựng, hoặc
- Muốn Đăng ký khóa huấn luyện an toàn lao động cho cán bộ quản lý, kỹ thuật chuyên sâu,
hãy lựa chọn đơn vị đào tạo uy tín để đảm bảo chương trình đáp ứng đầy đủ yêu cầu luật định, thuận tiện triển khai, và mang lại hiệu quả thực tế cao.
Việc đầu tư nghiêm túc cho huấn luyện không chỉ là tuân thủ – mà còn là chăm lo cho giá trị lớn nhất của doanh nghiệp: con người.
Về tác giả
Thêm bình luận